پایش خشکسالی با استفاده از تصاویر سنجندۀ مودیس (MODIS) در مناطق خشک مطالعۀ موردی مراتع استان اصفهان

Authors

  • رضا قضاوی دانشیار گروه مرتع و آبخیز،دانشگاه کاشان،کاشان،ایران
  • محمد حسین قناویزباف فارغ‌التحصیل کارشناسی زبان،تهران،ایران
Abstract:

چکیده:خشکسالی پدیده‌ای طبیعی واقلیمی است که همه ساله گریبان گیرمناطق وسیعی درسراسردنیامی شودو وقوع آن امری اجتناب ناپذیراست.این پدیده موجب اختلال دراکوسیستم می‌شود.اکوسیستم‌های مرتعی مناطق خشک که بخش چشمگیری ازسرزمین مانیزدرقلمروآن قراردارددرمجموع نظامهای شکننده‌ای هستندکه دربرابرتغییرات اقلیمی به سادگی درمعرض انهدام قرارمی‌گیرند.بنابراین شناخت وپایش خشکسالی باشاخص های معتبر، اولین قدم درجهت مدیریت این پدیده محسوب می‌شود.پایش خشکسالی همان ارائه اطلاعات بهنگام از دوام،شدت وتوسعه جغرافیایی خشکسالی در یک ناحیه است که بااستفاده ازسیستم‌های سنتی مرسوم دشواراست.فن‌آوری سنجش ازدورعلی‌رغم عمرکوتاه خود، به همراه سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی،توانائی‌خودرادرارائه اطلاعات سودمندوبه موقع درباره پدیده خشکسالی نشان داده است.تحقیق حاضردرمراتع استان اصفهان وبمنظورپایش خشکسالی انجام شده است.دراین تحقیق سعی گردیده از شاخص‌های NDVI، EVI،NMDI ، LST و TCI مستخرج از اطلاعات سنجنده مودیس و اطلاعات بارندگی ایستگاه‌های هواشناسی محدوده استفاده گردد. نظر به مقایسه رابطه بین شاخص‌های ماهواره‌ای و شاخص خشکسالی اقلیمی و تعیین کارآیی شاخص‌های ماهواره‌ ای، به منظور برآورد شاخص اقلیمی SPI آمار بارندگی ماهانه نزدیک‌ترین ایستگاه‌های هواشناسی به تیپ‌های مرتعی مورد مطالعه در دوره زمانی 2008-2000 بکار گرفته شد. برای استخراج شاخص‌های ماهواره‌ای تصاویر سنجنده مودیس با قدرت تفکیک 500 متر، فاصله زمانی برداشت هشت روز برای بازه زمانی 2000 تا 2012 و در ماه‌های فوریه تا سپتامبر یعنی ماه‌های رشد، قبل و بعد از آن تهیه گردید. با توجه به متفاوت بودن بازه زمانی اطلاعات بارندگی و تصاویر ماهواره‌ای، بازه مشترک مقایسه شاخص سال‌های 2007-2000 در نظر گرفته شد. اطلاعات سایر سال‌ها به منظور بررسی صحت نتایج بکار رفت. نتایج شاخص خشکسالی SPI در سایت‌های مرتعی استان اصفهان طی دوره زمانی 2007-2000 با در نظر گرفتن اطلاعات بارندگی ایستگاه‌های هواشناسی منتخب در بازه زمانی مختلف نشان داد که سال 2000 خشکسالی شدید،2007 و 2009 ترسالی در محدوده‌های مورد مطالعه رخ داده است. بررسی شاخص در بازه‌های زمانی سه، شش, نه، 12، 18 و 24 ماهه نشان داد که نوسانات خشکسالی در بازه‌های زمانی کوتاه مدت در مقایسه با بازه‌های زمانی بلند مدت بیشتر است. اما از تداوم کمی برخودارند. به همین دلیل در بازه زمانی کوتاه مدت تعداد وقوع خشکسالی در ماه بیشتر از سایر بازه‌های زمانی است. با توجه به ارتباط خشکسالی و بارندگی، بررسی نتایج شاخص خشکسالی هواشناسی و مقادیر بارندگی نشان داد که شاخص خشکسالی در بازه زمانی سه و نه ماهه با مقادیر بارندگی در سطح یک درصد همبستگی معنی‌دار دارند. به عبارت دیگر تغییرات مقادیر بارش ماهانه بر روند تغییرات شاخص SPI در بازه زمانی کوتاه مدت موثر است. مقایسه آماری بین نتایج بدست آمده از محاسبه شاخص-های ماهواره‌ای با شاخص خشکسالی هواشناسی نشان داد که شاخص SPI در بازه کوتاه مدت با شاخص‌های حرارتی و شاخص NMDI در سطح یک درصد بیشترین همبستگی را نشان می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پایش خشکسالی با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس (MODIS) در مناطق خشک(مطالعه موردی: مراتع استان یزد)

Drought is a natural and climatic phenomenon that occurs in world wide areas every year and occurrence becomes an inevitable issue. This phenomenon is impaired in ecosystem. Arid rangeland ecosystems are a significant part of our land that is brittle systems that climatic changes are useful to simply unfounded destruction. Therefore, drought identifying and monitoring valid descriptive statisti...

full text

پایش خشکسالی با استفاده از تصاویر سنجنده modis، مطالعه موردی: استان مازندران

خشکسالی یکی از مخاطرات اصلی مرتبط با هواشناسی است. این مخاطره طبیعی بر تمام جوانب زندگی بشر مؤثر است. این پدیده از عوامل متعددی همچون بارندگی، دما، تبخیر-تعرق، مقدار آب موجود درخاک و غیره تأثیر می-پذیرد. خشکسالی در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. پیش¬بینی خشکسالی نقش مهمی در کاهش خسارات ناشی از آن در بخش¬های مختلف بر عهده دارد. برای این که بتوان خشکسالی را از نظر کمی تعریف کرد، روش¬های متعددی ...

پایش خشکسالی با استفاده از شاخص‌ پوشش گیاهی NDVI (مطالعه موردی: مراتع استان ایلام)

به‌منظور شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی و پایش خشکسالی، اطلاعات بارندگی ایستگاه‌های هواشناسی استان ایلام از سال 2000 تا 2011 و تصاویر ماهواره MODIS با فاصله زمانی 16 روزه، تهیه و پردازش شد. محاسبه SPI بر اساس میزان بارش انجام گردید، بنابراین اطلاعات بارش برای محاسبه این شاخص و تصاویر ماهواره‌ای برای محاسبه NDVI بکار گرفته شد. همچنین اطلاعات درصد تاج پوشش در تیپ‌های مرتعی انتخاب شده از بین سایت...

full text

ارزیابی اثر خشکسالی بر پوشش گیاهی مراتع استان گلستان با استفاده از تصاویر ماهواره ایی modis

خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر منطقه ی جغرافیایی و در هر اقلیمی، حتی در مناطق مرطوب رخ می دهد که فراوانی و شدت وقوع آن در مناطق خشک و نیمه خشک بیشتر است. خشکسالی بدون اعلام قبلی رخ می دهد و دامنه تاثیر آن بر خلاف وقایع طبیعی دیگر بسیار وسیع می باشد. خسارات ناشی از خشکسالی غیر ملموس ولی بسیار وسیع و پر هزینه است لذا اساس یک برنامه منظم برای مدیریت بهتر طبق رخداده های گ...

بررسی الگوی تغییرات پوشش‌گیاهی با استفاده از تصاویر سنجندۀ MODIS و ارتباط آن با بارش

نوسان و تغییر سالیانۀ بارندگی همواره پوشش گیاهی را تحت­تأثیر قرار می­دهد. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر بارش بر تغییرات پوشش­گیاهی در کویر میقان واقع در شهر اراک و مدل­سازی آن می‌باشد. بدین منظور از تصاویر ماهواره­ای سنجندۀMODIS  استفاده شد. شاخص­های NDVI، DVI، RVI و EVI جهت پایش تغییرات پوشش­گیاهی و بررسی رابطۀ (خطی و غیرخطی) آن با داده‌های بارش منطقه به­طور هم­زمان (اردیبهشت ماه)، یک ماه تأخی...

full text

پایش مکانی و زمانی خشکسالی کشاورزی با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس و فن‌آوری سنجش از دور (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)

خشکسالی از جمله پیامدهای تکرار شونده اقلیمی است که در بیشتر نقاط جهان رخ می­دهد و موجب کم­آبی، خسارات اقتصادی و پیامدهای ناگوار اجتماعی می­شود. روش­های متداول ارزیابی و پایش خشکسالی اغلب وابسته به داده­های هواشناسی به­ویژه بارش می­باشند با توجه به دقت مکانی پایین و در مواردی ناقص و نادرست بودن این اطلاعات، نمایه‎های خشکسالی هواشناسی که از روی این داده­ها محاسبه می­شوند، در پایش خشکسالی مفید نخو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 3

pages  177- 190

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023